Z żalem przyjęliśmy wiadomość, że 23 maja 2024 roku zmarł
Prof. dr hab. Walenty Szczepaniak
emerytowany pracownik Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu w latach 1955 – 2003.
Dziekan Wydziału Chemii w latach 1981-1984, Dyrektor Instytutu Chemii w latach 1975-1981,
Kierownik Zakładu Chemii Analitycznej w latach 1974-2001
Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Medalem Komisji Edukacji Narodowej
Rodzinie Zmarłego
wyrazy głębokiego współczucia składają
Rektor i Senat
Dziekan i społeczność akademicka Wydziału Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Uroczystości pogrzebowe odbędą się w dniu 29 maja 2024 roku.
WSPOMNIENIE
23 maja 2024 roku zmarł prof. Walenty Szczepaniak.
Z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu był związany od początku swojej kariery naukowej. W 1955 roku ukończył studia chemiczne na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii UAM, uzyskując dyplom magistra chemii. Jeszcze na studiach został zatrudniony na stanowisku młodszego asystenta w Katedrze Chemii Ogólnej, awansując kolejno na stanowisko asystenta (1955 rok), starszego asystenta (1957), a po uzyskaniu stopnia doktora nauk przyrodniczych, za pracę pt. "Selektywne wymieniacze jonowe" – adiunkta (1961). Na podstawie pracy pt. "Żywica dwufenylokarbazydowa i jej zastosowania do oznaczania chromu" uzyskał stopień doktora habilitowanego. Tytuł naukowy profesora otrzymał w 1986 roku.
W 1965 roku dr hab. Walenty Szczepaniak otrzymał etat docenta. Po nagłej śmierci doc. Henryka Woźniczka, piastującego kierownictwo Zakładu Bezpieczeństwa i Higieny Pracy, objął to stanowisko. W latach 1975-78 doc. Walenty Szczepaniak pełnił funkcję Dyrektora Instytutu Chemii, a w kadencji 1978-81 został pierwszym Dyrektorem Instytutu Chemii na prawach Wydziału. W 1981 roku doprowadził do powołania Wydziału Chemii, któremu przewodniczył jako pierwszy wybrany Dziekan, organizując i umacniając rolę Wydziału na Uniwersytecie, jak i nadając mu rangę lokującą Wydział Chemii UAM w czołówce wydziałów chemicznych w Polsce. W swoich wspomnieniach prof. W. Szczepaniak z dumą podkreślał, że byliśmy pierwszą „chemią” w kraju, która wydzieliła się ze struktur Wydziału Mat.-Fiz.-Chem. Za nami poszli inni i dzisiaj prawie we wszystkich uniwersytetach w Polsce są wydziały chemii.
Jednocześnie przez cały czas (do 2001 roku) pełnił On funkcję Kierownika Zakładu Analizy Instrumentalnej, od 2000 roku przemianowanego na Zakład Chemii Analitycznej.
Prof. W. Szczepaniak swoją działalność naukową poświęcił chemii analitycznej, w której stał się wybitnym specjalistą. Główne problemy badawcze, którymi zajmował się Profesor, obejmowały syntezę, badanie właściwości i zastosowania analityczne wymieniaczy jonowych o działaniu selektywnym, syntezę i badanie właściwości kompleksotwórczych i zastosowań analitycznych nowych kompleksonów fosforoorganicznych, analizę ekstrakcyjno-spektrofotometryczna z udziałem ligandów makrocyklicznych, potencjometrię z wykorzystaniem nowych elektrod jonoselektywnych, poszukiwanie nowych adsorbentów dla chromatografii gazowej, w tym faz chemicznie związanych zaliczanych do grupy faz super selektywnych, micelarne fazy ruchome w wysokosprawnej chromatografii cieczowej, woltamperometrię oraz spektrometrię mas związków kompleksowych.
Badanie te stawiają prof. W. Szczepaniaka w gronie pionierów zajmujących się tą dziedziną chemii analitycznej w skali kraju, a w niektórych aspektach – również w skali światowej. Oprócz wartości naukowych, badania Profesora przyniosły wiele ciekawych i oryginalnych rozwiązań, które weszły na stałe do praktyki analitycznej. W swoim dorobku prof. W. Szczepaniak posiada ponad 123 publikacje w czasopismach o zasięgu międzynarodowym, jest także autorem skryptów oraz podręcznika z analizy instrumentalnej, który ukazał się w kilku wydaniach i do dzisiaj, mimo upływu czasu, jest podstawowym źródłem wiadomości z tej dziedziny dla studentów tego przedmiotu. Ponadto Profesor posiada kilka patentów oraz jest Autorem licznych ekspertyz i opracowań wynikających ze współpracy z wieloma dziedzinami gospodarki.
Swoją pasję naukową Pan Profesor łączył z działalnością dydaktyczną i organizacyjną. Wypromował liczne grono magistrów i doktorów. Pod Jego kierunkiem wykonano ponad 150 prac magisterskich, 10 doktorskich i 6 habilitacyjnych. Profesor pozostawiał swobodę w realizowaniu własnych zainteresowań badawczych. Kształtował swoich uczniów przez przykład, a nie nakazy i zakazy.
Na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza zaznaczyła się obecność takich uczniów Profesora Szczepaniaka, jak Wiesław Wasiak – Jego następca na stanowisku kierownika Zakładu Chemii Analitycznej, a także Bernard Juskowiak, Jacek Nawrocki oraz Jerzy Siepak, kierujący różnymi zakładami Wydziału Chemii w obrębie Zespołu Dydaktycznego Chemii Ogólnej i Analitycznej.
Pozycja naukowa i duże doświadczenie organizacyjne stały się okazją do powoływania Profesora do różnych gremiów działających na szczeblu krajowym. Pan Profesor był członkiem Komitetu Chemii Analitycznej PAN od 1975 roku. Był także członkiem Komisji Farmakopei Polskiej i komitetu redakcyjnego czasopisma Acta Chromatographica. Za działalność naukową, dydaktyczną i organizacyjną był wielokrotnie nagradzany, między innymi Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Nagrodami Ministra, Medalem Komisji Edukacji Narodowej i Medalem Wiktora Kemuli.
Prywatnie Pan Profesor jest był skromną osobą, unikającą rozgłosu, bardzo życzliwą dla młodych adeptów nauki. Jego największą pasją były wędrówki po górach.
Był doskonałym organizatorem i szefem dbającym o integrację zespołu, a atmosfera w jego Zakładzie była wręcz przyjacielska.
(opracowanie: I. Rykowska, W. Wasiak)