W gronie laureatów XVII edycji konkursu na najlepsze prace magisterskie i doktorskie Miasta Poznania znalazła się Pani mgr Kamila Jankowska – obecnie doktorantka Wydziału Chemii UAM. Nagrodzona praca magisterska Jej autorstwa „Badania procesu alkinylofunkcjonalizacji kobaltowych układów koordynacyjnych z użyciem reakcji sprzęgania Sonogashiry” powstała pod kierunkiem Prof. UAM dr. hab. Ireneusza Kownackiego, do którego grupy badawczej mgr Kamila Jankowska trafiła już na pierwszym roku studiów licencjackich.
Jaka była tematyka badawcza, którą podjęła Pani w trakcie realizacji swojej pracy dyplomowej?
Przedmiotem pracy miały być nowe metalapolimery zawierające w swojej strukturze skoordynowane kationy metalu oraz π-sprzężone układy aromatyczne. Tego typu związki są przedmiotem wielu badań, ponieważ wykazują unikalne właściwości. Łączą one cechy typowe dla metali oraz łańcuchów polimerowych (np. wysoką przewodność elektryczną oraz wytrzymałość mechaniczną lub szeroko pojętą trwałość). Dzięki temu, spektrum ich zastosowania może być bardzo szerokie, np. w katalizie, jako sensory chemiczne, czy też materiały luminescencyjne. W pracy zaprezentowałam rezultaty badań reaktywności kompleksu kobaltu(III) o budowie jonowej (chloranu(VII) bis{ƞ3-[2-{[(5-bromopiryd-2-ylo)metylen]amino}fenolano]}kobaltu(III)) w reakcji sprzęgania Sonogashiry z terminalnymi alkinami, w kontekście jego zastosowania jako metala-komonomeru do otrzymywania układów makrocząsteczkowych – wyjaśnia mgr Kamila Jankowska.
Praca powstała w ramach projektu realizowanego przy współpracy dwóch grup badawczych – Prof. UAM dr. hab. Ireneusza Kownackiego oraz Prof. dr. hab. Artura Stefankiewicza. Wspomniany wyżej dibromofunkcyjny kompleks kobaltu(III) otrzymany w grupie Prof. Stefankiewicza stał się materiałem wyjściowym dla podjętych badań.
Czy od początku wszystko szło zgodnie z planem? Czy pojawiły się jakieś przeciwności albo przełomowe momenty, które wpłynęły na kierunek badań przedstawionych w pracy?
W kontekście mojej pracy magisterskiej jest to bardzo trafne pytanie. Początkowo, projekt magisterski miał być poświęcony syntezie nowych metalapolimerów opartych na koordynacyjnych rdzeniach kobaltowych. Jednakże w trakcie prowadzonych prac eksperymentalnych, mających na celu optymalizację procesu sprzęgania Sonogashiry, nieoczekiwanie zaobserwowałam zmianę stopnia utleniania Co(III) do Co(II) w warunkach prowadzonych reakcji i to był moment przełomowy w realizacji tematu mojej pracy. Wobec powyższego podjęliśmy badania ukierunkowane na wyjaśnienie zaobserwowanego fenomenu zmiany stopnia utlenienia atomu centralnego układu koordynacyjnego, a cel mojej pracy się zmienił. W toku wielu przeprowadzonych reakcji testowych postaraliśmy się jak najlepiej wyjaśnić mechanizm zachodzącego procesu kaskadowego.
Czy od zawsze wiedziała Pani, że chce zostać chemikiem? Co o tym zadecydowało?
Na pewno nie od zawsze. Szczerze mówiąc nie jestem osobą, która planuje wszystko z dużym wyprzedzeniem. Zazwyczaj te największe życiowe decyzje (jak np. wybór kierunku studiów) podejmowałam w momencie, gdy faktycznie trzeba było je podjąć, kierując się wyłącznie intuicją. Niektórzy mogą oczywiście stwierdzić, że to mało rozsądne i niedojrzałe, ale jak widać u mnie takie podejście sprawdza się bardzo dobrze. Nigdy nie miałam problemu ze zdecydowaniem „co teraz?” i jak dotąd każda podjęta przeze mnie decyzja okazała się trafiona. Wybór chemii jako kierunku, który chcę studiować był dla mnie wręcz naturalny, tak samo jak podjęcie nauki w Szkole Doktorskiej. Po prostu robię to co „czuję”. W pamięci mam natomiast moment, bez którego moje życie mogłoby się potoczyć inaczej. Muszę przyznać, że na początku liceum nie lubiłam chemii – głównie dlatego, że jej nie rozumiałam. Wtedy właśnie przyjaciółka zasugerowała mi bym przesiadła się z ostatniej ławki do pierwszej i zaczęła słuchać nauczycielki - Pani Ewy Kowańskiej. Spotkanie na swojej drodze nauczyciela, który jest nauczycielem „z powołania” może zmienić wszystko. Nie tylko zaczęłam rozumieć chemię, ale również bardzo ją polubiłam. Myślę, że gdyby nie Pani Ewa nie byłoby mnie tu, gdzie jestem.
Jaki jest przepis na sukces zdaniem Pani Kamili? Po prostu robić w życiu to, co się lubi. Niezależnie od dziedziny, niezależnie czy jest to nasza praca, czy hobby.
Aktualnie Pani mgr Kamila Jankowska jest uczestniczką Szkoły Doktorskiej UAM i realizuje zadania badawcze w ramach grantu Preludium Bis 1: „Nowe materiały oparte na perylenodiimidzie do zastosowań fotowoltaicznych” a o badaniach przedstawionych w nagrodzonej pracy magisterskiej można przeczytać w poniższej pracy:
rozmawiała: Malwina Gabryel-Skrodzka