W czerwcu Fundacja na rzecz Nauki Polskiej ogłosiła wyniki konkursu START 2021. Prestiżowe stypendia otrzyma 100 wybitnych młodych naukowców, wybranych z grona 1034 kandydatów. Wśród nich jest czworo laureatów z naszego Wydziału: dr Anna Walczak i dr Grzegorz Markiewicz, z grupy prof. Artura R. Stefankiewicza, dr Kornel Roztocki, realizujący swój grant SONATINA również w grupie prof. Stefankiewicza, oraz dr Łukasz Wolski z Zakładu Katalizy Heterogenicznej.
Dr Grzegorz Markiewicz jest absolwentem Wydziału Chemii UAM, gdzie w 2016 roku obronił pracę magisterską, w 2019 pracę doktorską, a aktualnie zatrudniony jest na stanowisku adiunkta w Centrum Zaawansowanych Technologii UAM. Jego zainteresowania naukowe skupiają się wokół chemii supramolekularnej i koordynacyjnej, a w szczególności poznaniu ścieżek i mechanizmów procesów samoasocjacji. Stypendium START2021 otrzymał za cykl publikacji opisujących syntezę i charakterystykę niekowalencyjnych oligomerów/polimerów supramolekularnych, hybrydowych materiałów fotoresponsywnych i metalosupramolekularnych reakcji kaskadowych.
Dla dr. Kornela Roztockiego współpraca z młodymi adeptami chemii jak i opieka Promotora, Profesora UJ Dariusza Matogi stała się szansą na syntezę oraz zbadanie właściwości nowej rodziny dynamicznych materiałów porowatych, acylohydrazonowych sieci metalo-organicznych (sieci MOF). Rozwój tych materiałów, które są zdolne do selektywnego wyłapywania dwutlenku węgla z mieszanin gazów został opisany przez Laureata w prestiżowych publikacjach naukowych oraz doprowadził do powstania trzech patentów. Doświadczenie w pracy z sieciami MOF dr Kornel Roztocki zdobył dzięki odbytym stażom zagranicznym pod opieką Profesora Stefana Kaskela. Korzystając z nabytego doświadczenia oraz wyników wstępnych zebranych w Niemczech w 2020 roku, dr Kornel Roztocki przygotował wniosek do Narodowego Centrum Nauki w konkursie Sonatina, co pozwoliło na rozpoczęcie pracy na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Obecnie, planuje wbudowanie dynamicznych sieci MOF do membran półprzepuszczalnych w celu separacji dwutlenku węgla od z gazów wylotowych w Narodowym Uniwersytecie Singapuru. Jak mówi, Jego nadrzędnym celem jest transfer wiedzy i doświadczenia na macierzysty Uniwersytet, co będzie podstawą rozwoju zaawansowanych technologii przeciwdziałających zmianom klimatycznym.
Zainteresowania badawcze dr Anny Walczak od wielu lat koncentrują się wokół syntezy nowych architektur supramolekularnych i ich zastosowaniu jako wyspecjalizowanych nanomateriałów funkcjonalnych o wielopłaszczyznowych zastosowaniach (np. do magazynowania i sekwestracji związków toksycznych, rozpoznawania i selektywnego wiązania fulerenów C60 i C70 czy jako selektywne katalizatory wielu istotnych reakcjach organicznych). Zrozumienie, kontrolowanie i wykorzystanie procesów rozpoznawania cząsteczek, samoorganizacji i samoasocjacji umożliwia sprostaniu wyzwaniom stawianym przez postęp, dotyczącym ograniczenia zużycia surowców, redukcji kosztów produkcji, ilości generowanych i emitowanych do środowiska szkodliwych odpadów. Jej najważniejsze osiągnięcia naukowe wynikają z pomysłów rozwiązania wspomnianych problemów cywilizacyjnych. Wpisują się jednocześnie w obecne trendy badań nad poszukiwaniem nowych, coraz lepszych materiałów specjalnego przeznaczenia, wypełniających założenia zrównoważonego rozwoju i wpisujących się w idee Zielonej Chemii.
W przypadku dr. Łukasza Wolskiego, podstawą do przyznania stypendium był wkład naukowca w poszerzenie fundamentalnej wiedzy, dotyczącej zastosowania katalizatorów zawierających niob w procesach utleniania związków organicznych. Prowadzone badania skupiały się przede wszystkim na szczegółowym wyjaśnieniu zależności pomiędzy właściwościami fizykochemicznymi katalizatorów niobowych a ich aktywnością i selektywnością, a także dokładnym poznaniu ścieżek utleniania związków organicznych na powierzchni wybranych katalizatorów. W swoich badaniach dr Wolski dążył do zwiększenia lub też uwydatnienia pożądanych właściwości tlenku niobu(V), poprzez badania nad układami mieszanymi, otrzymywanymi poprzez łączenie niobu z innymi metalami przejściowymi. Prowadzone badania doprowadziły do otrzymania tlenków mieszanych, wykazujących unikalne właściwości, znacznie różniące się od tych, którymi charakteryzują się tlenki pojedyncze. Dr Wolski wykazał, że wspomniane unikalne właściwości mieszanych tlenków odgrywają bardzo ważną rolę w procesach katalitycznego utleniania związków organicznych.
rozmawiała: Malwina Gabryel-Skrodzka
